Κυριακή 31 Μαΐου 2015

"Πετρώνουν" τις ψυχές στην Τύλισο το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής

Ένα έθιμο πανάρχαιο με πάρα πολλούς συμβολισμούς εξακολουθεί να τηρείται στην Τύλισο κάθε Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής. Οι γυναίκες πηγαίνουν στο νεκροταφείο και στολίζουν τους τάφους των νεκρών τους με "καρόφυλλα" (δη. φύλλα καρυδιάς) για να"πετρώσουν οι ψυχές τους" όπως λένε, αφού πρώτα ρίξουν λίγο νερό "για να δροσιστούν οι ψυχές".

Σύμφωνα με τη θρησκευτική παράδοση, η Πεντηκοστή είναι μια γιορτή αφιερωμένη στους νεκρούς ενώ σύμφωνα με τη λαική πίστη εκείνη τη μέρα οι ψυχές των νεκρών επιστρέφουν στον Κάτω Κόσμο αφού περιπλανήθηκαν στον κόσμο των ζωντανών για 50 ημέρες όπου ανέβηκαν την ημέρα του Πάσχα, την ημέρα της Ανάστασης. Η Πεντηκοστή δηλαδή είναι η τελευταία ημέρα της παραμονής των νεκρών στον κόσμο των οικείων τους, η μέρα που γυρίζουν πίσω. Έτσι ρίχνουν λίγο νερό πάνω στα μνήματα για να μην διψάσει η ψυχή στο μακρύ ταξίδι της επιστροφής προς τον Κάτω Κόσμο και έπειτα στρώνουν τα 'καρόφυλα' πάνω τους. Ιδιαίτερος όμως είναι ο συμβολισμός της καρυδιάς.


Η καρυδιά θεωρείται ότι συνδέει τον επίγειο με τον Κάτω Κόσμο. Η δοξασία αυτή φαίνεται να είναι πανάρχαια. Λέγεται ότι οι Αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η καρυδιά με το βαθύ πράσινο, σχεδόν μαυροπράσινο, χρώμα ήταν το δέντρο του θεού Πλούτωνα και ότι μόνο αυτό υπήρχε στο βασίλειο των νεκρών. Στη σκιά του, λέγεται, ξάπλωναν και αναπαύονταν οι ψυχές τους. Επίσης σύμφωνα με τη λαική πίστη επάνω στα 'καρόφυλλα" κάθονται και ξεκουράζονται οι ψυχές των νεκρών που βγαίνουν από τον Άδη των ώρα της Ανάστασης του Χριστού και επιστρέφουν πάλι εκεί την ημέρα της Πεντηκοστής.

Η καρυδιά, επιπλέον, συνδέεται με πάρα πολλές δοξασίες που σχετίζονται με το θάνατο. Σε κάποιες περιοχές πιστεύουν ότι τη βαραίνει κατάρα γιατί "...σαν κρεμάσανε το Χριστό ο Ιούδας ένιωσε τι πράμα είχε καμωμένο και δεν τ' άντεξε η καρδιά του. Είδε κι απόειδε, λέει, και πήγε να κρεμαστεί. Δω-κει, δω-κει βρίσκει μια γερή καρυδιά και δένει το σκοινί και κρεμιέται. Και από τότενες, λένε, η καρυδιά έχει ίσκιο βαρύ". Λέγεται ακόμα ότι όποιος κοιμηθεί στον ίσκιο της καρυδιάς κάνει πολύ βαθύ ύπνο ή παθαίνει κάτι κακό. Πιστεύεται επίσης ότι όποιος φυτέψει μια καρυδιά κινδυνεύει να πεθάνει όταν η περίμετρος του κορμού της γίνει μεγαλύτερη από το λαιμό του ανθρώπου που την φύτεψε. Αλλού πιστεύουν ότι αν κάποιος νέος φυτέψει μια καρυδιά, θα πεθάνει σε σύντομο χρονικό διάστημα και γι' αυτό καρυδιές φυτεύουν μόνο οι γέροντες.

Αν, λοιπόν, βρεθείτε στην Τύλισο το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής και δείτε τις γυναίκες με λίγο νερό και "καρόφυλλα" στα χέρια, να ξέρετε πως πάνε "να δροσίσουν και να πετρώσουν" τις ψυχές των αγαπημένων νεκρών τους.